
Η μανία μου με το παρελθόν με οδήγησε στο σκάλισμα της ιστορίας ενός προ-θείου μου του Παντελή Λεβέντη που έφυγε από το Ψηλόκαστρο Πωγωνίου για την Αμερική το 1912 παιδί 19 ετών μαζί με άλλους συγχωριανούς με τα άκρως απαραίτητα (τα ρούχα που φορούσε) και λίγα,πολύ λίγα χρήματα. Με έναυσμα το παράπονο της γιαγιάς μου που δεν έμαθε τίποτα ποτέ για εκίνον άρχισα το ψάξιμο! Η ανασκαφή στο παρελθόν έφερε στην επιφάνεια πολλές όμοιες ιστορίες συγχωριανών από Καστάνιανη, Δελβινάκι κ.α. που μεγάλωναν την περιέργειά μου. Αυτή με οδήγησε τελικά στην Νήσο Έλλις προπύργιο της ξενιτιάς στην Αμερική για πάνω από 2,000 Έλληνες. Σκαλίζοντας τα αρχεία της Νήσου Έλλις ανακαλύπτω το χειρόγραφο αρχείο εισόδου της 29ης Ιουλίου 1912 του Παντελή Λεβέντη και αμέσως καταλαβαίνω πως οι ιστορίες που άκουσα έχουν σημαντικές διαφορές. Για παράδειγμα ο προ θείος μου έφυγε με έναν ακόμα συγχωριανό ενώ οι μαρτυρίες έλεγαν πως έφυγε μόνος. Το αρχείο είναι πλήρες με όλα τα στοιχεία του μετανάστη (Ύψος,χαρακτηριστικά,πιστοποιητικό υγείας) και καταγωγή : Τουρκική! (Προ της απελευθέρωσης από τους Τούρκους!), που έχει καταχωρηθεί με 12ψήφιο αριθμό. Υπάρχουν στοιχεία για το πλοίο της ἀφιξης (ο θείος μου έφτασε με το “Αθήναι”
Aγγλικής κατασκευής μόλις 420 ποδών μήκος και 52 ποδών πλάτος) και αυτόματα η σκέψη γίνεται φόβος! Εκτός του φόβου της ξενιτιάς,της πείνας, του αγνώστου είχε να αντιμετωπίσει και το φόβο του ταξιδιού με ένα πλοίο έρμαιο της θάλασσας το οποίο έκανε την διαδρομή για 7 χρόνια μέχρι το 1915 και κάηκε ολοσχερώς στην διάρκεια του σταθερού ταξιδιού του Πειραιάς -Νέα Υόρκη.
Η νήσος Έλλις ¨τόπος ελπίδας και δακρύων¨ όπως αποκαλέστηκε από την Κα. Δουκάκη ήταν η πρώτη επαφή των μεταναστών με την ξενιτιά και λειτούργησε ως κέντρο εισαγωγής μεταναστών από το 1890 εώς το 1954 που έκλεισε οριστικά. Τόπος ελπίδας ήταν η νήσος Έλλις μόνο για εκείνους που ήταν τελικά υγιείς σώμα και πνεύμα αλλά για εκείνους που απαντούσαν σωστά στις 29 ερωτήσεις ασφαλείας που τους έθεταν οι αστυνομικοί.
Οι υπόλοιποι ξαναέμπαιναν στο πλοίο της επιστροφής ηττημένοι και απογοητευμένοι αφού έπρεπε να πληρώσουν ξανά τα νάυλα της επιστροφής που ήταν σε δυσθεώρητο ύψος για την εποχή ¨κόποι μιας ζωής¨. Δεν είναι όμως και λίγες οι περιπτώσεις οικογενειών που χωρίστηκαν γιατί κάποια μέλη πέρασαν τις εξετάσεις και άλλα όχι. Για τους τελευταίους η νήσος Έλλις ήταν τόπος δακρύων και απογοήτευσης.
Υπολογίζεται πως 2ο,000,οοο άνθρωποι έφτασαν στην νήσο Έλλις στα χρόνια της λειτουργίας του αναμεσά τους και δικοί μας άνθρωποι.
Ηχηρά ονόματα πέρασαν επίσης την νήσο Έλλις όπως ο διάσημος μουσικός
George Gershwin και ο ηθοποιός Archibald Alec Leach κατά κόσμον Cary Grant αλλά και ο Charly Chaplin.
Πολλών ανθρώπων τα ίχνη χάνονται μετά την νήσο Έλλις μεταξύ τους και του θείου μου που κανείς δεν συνάντησε ποτέ ξανά στην Αμερική!
Αν αναζητάτε συγγενείς που μετανάστευσαν στην Αμερική μεταξύ του 1890 και του 1954 επισκεφθείτε την ιστοσελίδα:
http://libertyellisfoundation.org/ellis-island-history
Οι φωτογραφίες και τα αρχεία ανήκουν επίσης στην ίδια σελίδα: http://libertyellisfoundation.org/ellis-island-history