Η ανακάλυψη νέων αξιόλογων τόπων στο Πωγώνι είναι πάντα συναρπαστική.
Το μεράκι και η αγάπη δημιουργούν θαύματα εκεί που η πολιτεία είναι απούσα. Η αλήθεια είναι πως εδώ προστίθεται και η καλοπροαίρετη όσο και η κακοπροαίρετη κριτική για τέτοιες ενέργειες αλλά ο επιμένω νικά! Ευτυχώς…
Το Μουσείο τού Αγίου Ισαπόστολου καί Εθναπόστολου πατρο-Κοσμά τού Αιτωλού βρίσκεται σε ένα 
πανέμορφο τοπίο του Βασιλικού και δημιουργήθηκε το 2011 ενώ από φέτος λειτουργεί όλο το χρόνο.
Αποτελεί κόσμημα για το Βασιλικό όσο και για όλο το Πωγώνι και σας το συστήνω ανεπιφύλακτα όχι
μόνο για την ιστορική και θρησκευτική του σημασία αλλά και για τις υπέροχες τοιχογραφίες που δημιούργησε η ζωγράφος αγιογράφος Μαριάνθη Καλογιάννη που εκτός από 
την αφήγηση της ιστορίας αναπαριστά
και σπάνιες εικόνες (παραδοσιακές στολές, ήθη,έθιμα,συνήθειες), κομμάτια της Πωγωνίσιας Παράδοσης.
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός επέρασε 2 φορές από τό Βασιλικό,τότε Τσαραπλανά,τον Απρίλιο τού 1777 καί τόν Οκτώβριο τού 1778. Κατά την δεύτερη επισκεψή του παρέμεινε στο χωριό για 6 ημέρες. Κατά τήν προσφιλή του τακτική σε όποιον τόπο έκανε επισκέψεις, επροσεύχετο παρουσία των κατοίκων στα σταυροδρόμια.Ετσι και στο Βασιλικό προσευχήθηκε παρουσία τών χωριανών σε 3 σταυροδρόμια: 1. στου Τσάβαλου τ΄αλώνι, 2.στον Αϊ Νικόλα καί 3. στην Αγία Παρασκευή στη θέση Καρυά όπου και έκανε προφητεία στό Δένδρο. Οι σιουμπάσηδες στη θέση Καρυά ζύγιζαν τη σοδειά των κατοίκων,για να υπολογίσουν το φόρο της δεκάτης, που εισέπρατε το Τουρκικό δημόσιο από τούς σκλαβωμένους Ελληνες,τότε εκεί ρωτήθηκε από τούς σκλάβους Τσαραπλανίτες ο Άγιος “πότε θά έρθει τό ποθούμενον (ή άπελευθέρωση)”. Αυτός απάντησε: “Τα βάσανα είναι πολλά ακόμα. Θυμηθείτε τα λόγια μου. Προσεύχεσθε,ενεργείτε και υπομένετε στέρεα”. Πήρε ένα παλούκι,το έβαλε στη σχισμή του 
Δένδρου-που εκτίθεται στο Μουσείο-και είπε: “Αμα κλείσει το δένδρο και κλειστεί μέσα το παλούκι,τότε θα έρθει το ποθούμενον”. Η προφητεία του Ισαπόστολου και Εθναπόστολου επαληθεύτηκε κατά την διάκεια του πρώτου Βαλκανικού πολέμου 1912-1913. Τότε έκλεισε η σχισμή του Δένδρου,το παλούκι κλείστηκε μέσα στην σχισμή καί το Βασιλικό (Τσαραπλανά) όπως και όλη η σκλαβωμένη Ηπειρος απελευθερώθηκε.
Γιά έπίσκεψη καί άλλες πληροφορίες:
Τηλέφωνα έπικοινωνίας 6932-967-002
6946-891-509
